เขื่อนน้ำพุง
ลักษณะเขื่อนและโรงไฟฟ้า
เขื่อน
เป็นแบบหินทิ้งแกนดินเหนียว สันเขื่อนยาว 1,720 เมตรกว้าง 10 เมตร สูงจากท้องน้ำ 41 เมตร ระดับสันเขื่อนสูง +286.5 เมตร (รทก.)
อ่างเก็บน้ำ
มีขนาดเนื้อที่ 21 ตารางกิโลเมตร ปริมาณน้ำไหลเข้าอ่างเฉลี่ยปีละ 111ล้านลูกบาศก์เมตร มีความจุ 165 ล้านลูกบาศก์เมตร
โรงไฟฟ้า
เป็นอาคารคอนกรีตเสริมเหล็กมีเนื้อที่ 670 ตารางเมตร ติดตั้งเครื่องผลิตไฟฟ้าชนิดแกนตั้งระบายความร้อนด้วยอากาศ ขนาดกำลังผลิต 3,000 กิโลวัตต์ จำนวน 2 เครื่อง รวมกำลังผลิตทั้งสิ้น 6,000 กิโลวัตต์ และส่งไปเชื่อมโยงกับระบบส่งของเขื่อนอุบลรัตน์ที่สถานีไฟฟ้าแรงสูงมหาสารคามการก่อสร้างได้แล้วเสร็จ และมีพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 14 พฤศจิกายน 2508
การช่วยเหลือราษฎรอพยพ
ในการก่อสร้างเขื่อนน้ำพุง จำเป็นต้องอพยพราษฎรออกจากบริเวณพื้นที่ที่จะใช้เป็นอ่างเก็บน้ำ การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทยได้จ่ายค่าทดแทนทรัพย์สินต่างๆ ได้แก่ ที่ดิน อาคาร ต้นไม้ และการขนย้ายออกจากที่เดิมให้แก่ราษฎร รวมทั้งจัดสรรที่อยู่อาศัยและที่ทำกินแห่งใหม่ให้เป็นชุมชนที่มีระเบียบ และมีความเป็นอยู่ดีขึ้นก่อสร้างสาธารณสมบัติที่เคยมีอยู่เดิมทดแทนให้ เช่น วัด โรงเรียนสถานีอนามัย น้ำบริโภค และถนน ทั้งนี้โดยคำนึงถึงความเป็นธรรม และประโยชน์ที่ราษฎรจะได้รับมากที่สุด
ประโยชน์
เขื่อนน้ำพุงสร้างขึ้นเพื่ออำนวยประโยชน์หลายประการ คือ
- การผลิตพลังงานไฟฟ้าด้วยพลังน้ำ โดยเฉลี่ยปีละ 17 ล้านกิโลวัตต์ชั่วโมง ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการส่งกระแสไฟฟ้าของภูมิภาคนี้ให้มั่นคงยิ่งขึ้น
- การป้องกันอุทกภัย อ่างเก็บน้ำจะช่วยเก็บกักน้ำที่ไหลบ่าลงมาเป็นจำนวนมากในฤดูน้ำหลาก
- การชลประทาน ในปีน้ำแล้ง น้ำจากอ่างเก็บน้ำจะถูกระบายออกไปยังพื้นที่เพาะปลูกบริเวณจังหวัดสกลนครและนครพนม
- นอกจากนี้ยังเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สวยงามอีกแห่งหนึ่งด้วย
การเดินทาง
การเดินทางจากกรุงเทพฯ ไปยังเขื่อนน้ำพุงโดยรถยนต์ส่วนตัว ควรใช้เส้นทางสายพหลโยธินไปจนถึงจังหวัดสระบุรี จากนั้น ใช้ถนนสายมิตรภาพแยกไปทางจังหวัดนครราชสีมา ต่อไปยังจังหวัดขอนแก่น - จังหวัดมหาสารคาม – อำเภอสมเด็จจังหวัดกาฬสินธุ์ ไปตามทางเทือเขาภูพานอีกประมาณ 40 กิโลเมตร จะถึงทางแยกเข้าเขื่อนน้ำพุง รวมเป็นระยะทางในการเดินทาง ทั้งสิ้น ประมาณ 600 กิโลเมตรสำหรับการเดินทางโดยรถประจำทาง ขึ้นรถที่สถานีขนส่งภาคตะวันออกเฉียงเหนือ(หมอชิต) สายกรุงเทพ – สกลนคร รถจะผ่านปากทางแยกเข้าเขื่อน และ จากทางแยกต้องเดินทางต่อเข้าไปอีก 2 กิโลเมตร จะถึงจุดหมายที่เขื่อนน้ำพุง
สถานที่ตั้ง
เขื่อนน้ำพุง ตั้งอยู่บริเวณน้ำตกคำเพิ่มใกล้ทางหลวงสายสกลนคร-กาฬสินธุ์เขตอำเภอภูพาน จังหวัดสกลนคร ห่างจากตัวเมืองไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 31 กิโลเมตร
สถานที่ท่องเที่ยว
ตามเส้นทางก่อนถึงเขื่อนน้ำพุงมีสถานที่ท่องเที่ยว ที่สำคัญและน่าสนใจหลายแห่งในจังหวัดสกลนคร อาทิ
พระธาตุเชิงชุม
ปูชนียสถานสำคัญของจังหวัดสกลนคร ประดิษฐานอยู่ ณ วัดพระธาตุเชิงชุม อยู่ในตัวเมืองเป็นเจดีย์ 4 เหลี่ยม ก่อด้วยอิฐถือปูนสูง 24 เมตร
พระธาตุนารายณ์เจงเวง
ตั้งอยู่ที่บ้านธาตุ ปากทางเข้าจังหวัดสกลนคร ห่างจากตัวเมือง 6 กิโลเมตร ลักษณะพระธาตุเป็นปรางค์ขอม สร้างด้วยศิลาแลงสูง 12 เมตรเศษ มีภาพจำหลักหินที่ทับหลัง ปัจจุบันเรียกว่า พระธาตุนาเวง และมีงานนมัสการพระธาตุในวันขึ้น 11 ค่ำ ถึง 14 ค่ำ เดือน 4 ของทุกปี
หนองหาน
ทะเลสาบกว้างใหญ่ในตัวเมือง มีเนื้อที่ทั้งหมดประมาณ 32 กิโลเมตร มีเกาะกลางน้ำที่งดงามคือ เกาะดอนสวรรค์ เป็นสถานที่พักผ่อนอันสงบ สามารถเช่าเรือจากริมหนองหานไปเที่ยวได้
พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์
อยู่บนเทือกเขาภูพานห่างจากตัวเมืองประมาณ 13 กิโลเมตร เปิดให้นักท่องเที่ยวเดินชมบริเวณอันกว้างใหญ่ และร่มรื่นด้วยพันธุ์ไม้ดอกงดงาม
วัดป่าสุทธาวาส
อยู่ตรงข้าวศาลากลางจังหวัดสกลนคร ภายในบริเวณมีพิพิธภัณฑ์เก็บเครื่องอัฐบริขาร เป็นศาลาที่สร้างแบบศิลปะไทยประยุกต์ และธาตุของพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต
วัดป่าอุดมสมพร
อยู่ในเขตอำเภอพรรณานิคม ห่างจากตัวเมือง 37 กิโลเมตร เคยเป็นวัดที่พระอาจารย์ฝั้น อาจาโรจำพรรษาอยู่ ภายในวัดร่มรื่นด้วยร่มไม้ใหญ่น้อยและจัดสร้างเป็นพิพิธภัณฑ์อาจารย์ฝั้น
อุทยานแห่งชาติภูพาน
มีอาณาเขตครอบคลุม 3 จังหวัด คือ สกลนคร นครพนมและกาฬสินธุ์ ลักษณะทั่วไปเป็นป่าโปร่งสลับกับทุ่งหญ้า พื้นที่เป็นเนินดินสลับเนินเขา ต่างระดับและเป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่า
ที่ตั้ง